Selfie jako współczesny autoportet artysty.
Sztuki plastyczne, w tym malarstwo od zarania dziejów służą nie tylko przedstawieniu rzeczywistości. One przede wszystkim tę rzeczywistość komentują, a sposób przedstawienia, dobór środków i zabiegów artystycznych wpływa na wytyczenie w umyśle odbiorcy odpowiedniej ścieżki interpretacji.
W dzisiejszych czasach najważniejszym środkiem przekazu jest obraz, zdjęcie. To nimi przepełnione są media społecznościowe, które obecnie są jednym z najważniejszych i najbardziej opiniotwórczych środków masowego przekazu. Nic dziwnego, że już od wielu lat króluje na nich taki trend jak selfie.
Selfie, według definicji podanej przez słownik języka polskiego PWN, jest to: zdjęcie zrobione samemu sobie, zwykle smartfonem, umieszczane na portalu społecznościowym. Uznaje się, że pierwsze selfie wykonał w 1839 roku Robert Cornelius. Jednak pierwszą nastolatką robiącą sobie zdjęcie w lustrze była Rosyjska Wielka Księżna Anastazja Nikołajewna. Podobno wykonała je, aby wysłać do przyjaciela, więc śmiało możemy założyć, że było to pierwsze selfie zrobione z takim zamysłem, z jakim wykonują je ludzie współcześnie. Zdjęcia tego typu wykonujemy, aby pokazać ludziom, w jaki sposób chcemy być postrzegani. Na każdym etapie wykonywania fotografii, to my decydujemy o wszystkim, o ustawieniu modela, ustawieniu fotografa, świetle, perspektywie… Jest to prawdopodobnie jedyny sposób, aby zasugerować odbiorcom, jak powinni postrzegać modela na zdjęciu. Modelem jest jednocześnie fotograf, więc otrzymujemy, a później publikujemy tylko taką wersję siebie, jaką chcemy. To my jako autorzy pokazujemy, jacy jesteśmy, a raczej jak chcemy być postrzegani.
Co, zatem, ma wspólnego selfie z autoportretami wielkich artystów, jak Rembrandt, czy da Vinci? Więcej, niż możemy się spodziewać! Ci malarze również tworzyli autoportrety, aby uwypuklić pewne swoje cechy, a co za tym idzie narzucić odbiorcy pewien sposób interpretacji siebie jako artysty. Autoportrety mistrzów często powstawały w ważnych dla nich momentach życia, oddawały ich kondycję psychofizyczną, również narzucały pewien sposób interpretacji pozostałych dzieł.
Współcześnie selfie również tworzymy po to, aby inni mogli interpretować nasze życie w pewien określony sposób. Przybieramy pozy osób, którymi chcemy się stać dla określonych odbiorców. Śmiało można stwierdzić, że selfie opublikowane na naszych mediach społecznościowych narzuca pewien „filtr” na interpretację naszego życia, którym tak chętnie dzielimy się z odbiorcami.
Zofia Piwowarczyk






15.09.2021 - 02.11.2021
Wojewódzka Biblioteka Publiczna w Krakowie ul. Rajska 1 Wypożyczalnia Główna (parter)